Geçmişi silmek veya silmiş gibi yapmak, özellikle de geçmişin üstü kapatıldı için öyle kolay olmuyor.
Türkiye resmi tarihinde Ermenileri tehcir etme kararının meşru gerekçesi olarak gösterilen “Ermenistan hayali” ve onu hayata geçirme faaliyetleri, Türk milliyetçi söyleminde kronolojik bir çarpıtmayla savaş öncesi Ermeniler’in ortak ruh halini yansıtıyormuş gibi sunulur. Aslında bu kanıtlar soykırım boyutuna ulaşan Ermeni karşıtı faaliyetlerin hayata geçirilmesinden sonra ortaya çıkmıştır.
Huşartsan (Ermenice: Հուշարձան) veya İstanbul Ermeni Soykırımı Anıtı
1915’teki katliam ve işkenceler sonrası hayatını kaybeden kurbanlara ithaf edilen ilk anıt olan mermer bir anıttı.[1] 1919 yılında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisindeki İstanbul’da Taksim Meydanı yakınındaki Pangaltı Ermeni Mezarlığı’nda yapılmıştır ve 1922’de İstanbul’un işgali sırasında sökülüp kaybolmuştur.[2]
Ermeni Kırımı’nda hayatını kaybedenlerin anısına anıt inşa edilmesi için bir komite kuruldu. Komitenin çalışmaları sonrası anıt 1919’da inşa edildi ve 1930’lu yıllarda yıkılarak arazisine el konulan, bugün İstanbul’da Taksim Meydanı’ndaki Gezi Parkı yakınlarında bulunan Pangaltı Ermeni Mezarlığı içerisine yerleştirildi.[3] Anıt, Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen ilk anıt olmuştur.[4]
Anıt, 1922 yılında Pangaltı Ermeni Mezarlığı’ndan sökülmüş ve kaybolmuştur.[5] Tarihçi Kevork Pamukçuyan’a göre, anıtın tabanı en son İstanbul Askeri Müzesi’ne ev sahipliği yapan Harbiye Askeri Kışlası bahçesinde görüldü.[6]
Notlar
1. Demirer, Çetinoğlu (2009); s. 18
2. Greenhouse (2013)
3. Yukarıdaki gibi
4. Demirer, Çetinoğlu (2009)
5. Greenhouse (2013); Demirer, Çetinoğlu (2009)
6. Sarkis (2013).
Kaynaklar
Demirer, Temel; Çetinoğlu, Sait (2009). Hrant’in katil(ler)i. Pêrî Yayınları..
Greenhouse, Emily (28 Haziran 2013). “The Armenian Past of Taksim Square”. New Yorker.
“Gezi Parkı’na Hrant Dink Parkı adını verelim, 1915’te katledilen Ermenilerin anısına yapılmış anıtı yeniden dikelim”. Radikal. 8 Haziran 2013.
Esayan, Markar (23 Nisan 2011). “April 24: Can we start over again?”. Today’s Zaman. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Adam, Sarkis (6 Haziran 2013). “İstanbul Taksim Gezi Parkı, Ermeni Mezarlığı ve 11 Nisan Anıtı”. Akunq.
Referanslar
http://www.0wikizero.com/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvSHXFn2FydHNhbg